Het enthousiasme dat in de afgelopen jaren is ontstaan rondom de kwalitatieve groeispurt van kunstmatige intelligentie brengt een aantal grote verantwoordelijkheden met zich mee. Ook is er sprake van van veel spraakverwarring.
Belangrijke vragen in het huidige tijdperk zijn: Hoe kom je aan je data? Welke conclusies worden daaruit getrokken en hoe relevant zijn die conclusies nu eigenlijk nog?
Steeds meer kunstmatig intelligente systemen worden ingezet om beslissingen te nemen over mensen (-levens). Moeten we niet veel kritischer kijken naar wat de huidige tekortkomingen van dat systeem zijn?
Let’s broaden our scope, tone down the hype and recognize the serious challenges ahead.
De huidige focus op het najagen van science fiction-dromen leidt er volgens hem toe dat we verblind worden voor de daadwerkelijke uitdagingen en kansen die kunstmatige intelligentie biedt. De mens moet technologie begrijpen en kunnen vormgeven, naarmate die steeds zichtbaarder en invloedrijker wordt in ons dagelijks leven. Daarvoor hebben we allerlei disciplines nodig, niet alleen de techneuten.
Stel je eens voor dat je een foto kan uploaden in een systeem dat zonder tussenkomst van een specialist vaststelt of je ergens aan lijdt. De Amerikaanse toezichthouder FDA heeft onlangs voor het eerst een systeem goedgekeurd dat geheel autonoom vaststelt of iemand lijdt aan diabetische retinopathie . Deze aandoening aan het netvlies komt veel voor onder suikerpatiënten.
Het programma 'IDx-DR' analyseert met een speciaal algoritme foto's van het netvlies van een patiënt die door een arts of verpleegkundige met een speciale camera zijn gemaakt. In een studie met ruim 900 afbeeldingen stelde IDx-DR in 87 procent van de gevallen de aandoening correct vast.
Doordat het systeem de diagnose zonder tussenkomst van een specialist stelt, kan het ook door medisch personeel gebruikt worden dat niet in oogaandoeningen is geschoold. Mogelijk zelfs nauwkeuriger dan een gespecialiseerde arts. Maar wie is uiteindelijk verantwoordelijk: mens of machine?
We gaan naar een toekomst waarin je een onrustige moedervlek thuis kunt controleren met een computervision app, net zo makkelijk als dat we nu onze temperatuur meten.
Je kent vast wel die groepsgesprekken op Skype waar iedereen door elkaar praat en waarbij je al snel denkt: wie is nou wie?
Google heeft een slim systeem gemaakt dat met gezichtsuitdrukkingen (mondbewegingen) bepaalt welk geluid bij welke persoon hoort, vergelijkbaar met de manier waarop het menselijk brein dat ook doet.
Concrete producten zijn er nog niet, maar het zou kunnen helpen bij het dempen van bepaalde personen in een conference call om de verstaanbaarheid ten goede te laten komen. Of het automatisch notuleren van een vergadering.
Of het ook in mensenmassa's werkt is niet duidelijk, maar dan zou het potentieel interessant zijn voor politie om stemmen uit de massa te filteren.
Chipfabrikant NVIDIA heeft een systeem ontwikkeld dat uit bestaande foto's van bekende personen nieuwe realistische en levensechte afbeeldingen van mensen maakt - indrukwekkend en eng tegelijkertijd.
Hiervoor maakt het gebruik van nieuw type algoritme, een generative adversarial network (GAN). Dit algoritme zet twee neurale netwerken tegelijkertijd aan het werk. Het ene genereert de afbeeldingen op basis van een database met foto's van bekende mensen, terwijl de ander kijkt of de ontstane afbeelding nog verder kan worden verbeterd. Check vooral de video in het gelinkte artikel.
Al met al razend interessante ontwikkelingen die de scheidslijnen tussen mens en machine verder vervagen. Maar je zou ze ook eenvoudig voor negatieve doelen zou kunnen gebruiken. Zo ogen in de toekomst bots die desinformatie verspreiden nog realistischer dankzij een unieke foto? En hoe zit het met identiteitsfraude? Zijn we nu definitief beland in een tijdperk waarin we onze ogen niet meer kunnen vertrouwen?
Chatbots zouden in 2016 'the next big thing' worden en het zou de manier waarop we met bedrijven communiceren ingrijpend veranderen. Aan enthousiasme geen gebrek. Ook bij Dave Feldman die er zijn baan bij Google voor verruilde; hij werd verantwoordelijk voor het ontwerp van Facebook's Messenger bot-platform. De voorspelde veranderingen werden nooit realiteit. Nu blikt hij terug (en vooruit).
Dat de chatbot-revolutie uitbleef, wijt hij onder meer aan de onvolwassenheid van de platformen en dat het super-ingewikkeld is om echte gesprekken te voeren. De focus op enkel het uitwisselen van berichten zorgde tegelijkertijd voor verschraling van alle mogelijkheden die platformen konden bieden. Less = soms ook less.
Hoewel eerdere voorspellingen niet uitkwamen, durft Feldman het toch aan om zelf enkele voorspellingen te doen. Zo denkt hij dat bedrijven meer met messaging gaan doen, bijvoorbeeld voor betalingen, CRM en locatie-gebaseerde diensten. Zolang mensen met elkaar blijven converseren zal messaging blijven bestaan, besluit Feldman zijn interessante analyse.
Hoewel automatisering meer rijkdom creëert, betekent dat volgens arbeidseconoom David Autor (MIT) niet dat werknemers hier ook van profiteren. Die extra rijkdom vloeit weg naar de eigenaren van bedrijven. Dit leidt tot een kloof vergelijkbaar met een eerder moment in de geschiedenis. Toen duurde het maar liefst 60 jaar voordat inkomsten van textielwerkers herstelden van de komst van weefmachines. We zitten momenteel middenin in zo'n zelfde kloof.
In het debat over de opkomst van robots en automatisering wordt vaak gesproken over het verdwijnen van banen. Maar volgens Autor moeten we ons juist zorgen maken of deze banen kunnen voorzien in een acceptabele levensstandaard en wie er toegang toe hebben. We moeten het probleem van arbeidsmarktpolarisatie onder ogen zien.
Soms komen er banen bij, maar dat zijn niet altijd de banen die goed betalen, stabiliteit bieden (denk aan flexwerk en tijdelijke contracten) of in een goede levensstandaard voorzien.
Sciencefiction wordt werkelijkheid, met ook de nadelige gevolgen. Sommige scenario's uit series als Black Mirror zijn realiteit. Criminelen en het commercieële bedrijfsleven lopen voorop en een data-gretige overheid maken maar wat graag gebruik van digitale technologie. En niet te vergeten: kunstmatige intelligentie geeft super-powers aan kwaadwillenden. Hoe ziet de toekomst eruit? Moeten we ons zorgen maken of valt het wel mee?
Ik geef graag lezingen over tech-trends en over de impact van nieuwe technologie op werk en samenleving. Voel je vrij om contact met me te leggen! info@jarnoduursma.nl
Jarno Duursma 0616074953 info@jarnoduursma.nl 
