Veel misverstanden over China's sociaal kredietsysteem. (+Tech-update)

China

Nu er steeds meer aandacht komt voor de negatieve invloeden van technologie, komt ook het voorbeeld van China's sociaal kredietsysteem veelvuldig in verschillende media voorbij. Het is een voorbeeld dat tot de verbeelding spreekt, maar waarbij de nuance vaak lijkt weg te vallen. Ed Sander van ChinaTalk sprak al eens op een speciale China-editie van SMC050 en klimt nu in de pen om die, volgens hem, nodige nuance aan te brengen en enkele "hardnekkige misverstanden" weg te nemen.

Zo is er niet één overkoepelend systeem, maar zijn er twee: een commerciële variant vergelijkbaar met onze BKR, en een sociaal systeem dat wordt ingezet om sociaal gedrag van Chinese burgers te beoordelen en sturen (via beloning en bestraffing). Op één enkel experiment na is dat systeem geen puntensysteem, maar werkt het vooral met zwarte lijsten (zoals 'public shaming' van mensen die veelvuldig door rood lopen).

De veelvuldige vergelijking met Black Mirror-aflevering Nosedive gaat volgens de China-expert ook mank:

In plaats van het Chinese sociaal managementsysteem te vergelijken met Nosedive zouden we ons beter af kunnen vragen of die hele Black Mirror-aflevering niet gebaseerd is op de sociale druk om alles en iedereen te moeten ‘liken’ op Facebook, omdat anderen ons anders ook niet meer ‘liken’.

Ten slotte zien Chinezen volgens Sander de komst van een sociaal managementsysteem juist als oplossing voor het bepalen van wie betrouwbaar is en wordt er vooral vanuit het westen argwanend naar gekeken. Al erkent hij wel dat een dergelijk systeem de Chinese overheid inderdaad meer macht zal geven om de ideale burger te vormen.

Silicon Valley

Sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 staat digitale technologie in een donker daglicht. En soms terecht: Vele digitale toepassingen zijn ontworpen om ons maximaal verslaafd te maken, om onze data te oogsten en onze aandacht te vangen.

Facebook zegt nu dat het de kwaliteit van de doorgebrachte tijd op het platform wil verbeteren door meer content van vrienden te laten zien. Maar let op: dit is niet een echte verbetering, maar door commerciële motieven ingegeven, zo blijkt uit dit artikel. Deze longread beargumenteert dat de Silicon Valley bedrijven slechts oppervlakkige verbeteringen gaan doorvoeren. En: .. de oplossing ligt niet in nog meer of betere digitale technologie, want het grootste probleem is immers dat een kleine groep grote bedrijven onze digitale persoonlijkheid in kaart brengen en deze exploiteren voor commerciële winst. De macht, rijkdom en invloed blijft dus bij de bekende technologiebedrijven in Sillicon Valley. Echte verandering blijft uit.

Predictive Policing

In dit al wat oudere stuk kijken The Marshall Project en The Verge - ruim een jaar nadat de zwarte Michael Brown door politieagent Darren Wilson is doodgeschoten - samen naar de inzet van software die criminaliteit kan voorspellen. Zeer relevant gezien het nieuws deze week over de afname van geregistreerde criminaliteit.

Case in point is HunchLab, een van de goedkopere programma's dat criminaliteit uit het verleden combineert met actuele gegevens over locaties. In het artikel lezen we hoe dit in de praktijk wordt ingezet. Het zegt wellicht veel over de toekomst van politie- en opsporingswerk, waarbij grote hoeveelheden data en patronen bepalen waar de politie (extra) patrouilleert.

Hoewel het gevaar bestaat dat de software leidend wordt, laat de county politie van het Amerikaanse St. Louis zien dat zij nastreeft om een eventuele vooringenomenheid (jegens zwarte community's bijvoorbeeld) te vermijden. Toch menen tegenstanders dat dergelijke software de toch al moeilijke relaties tussen de politie en zwarte community's eerder kwaad dan goed doet:

It’s a vicious cycle. The police say, ‘We’ve gotta send more guys (..)’, because there have been more arrests there, and then you end up with even more arrests, compounding the racial problem.

Maar wat als je bijvoorbeeld hulpmiddelen zou inzetten in plaats van politie op basis van de voorspellingen van een systeem. Hoewel daarmee al op kleine schaal is geëxperimenteerd, lijkt de inzet van software zoals HunchLab voorlopig op het vervangen van de ene methode van data-analyse voor de andere, menen dezelfde critici.

Health

Onderzoekers van de universiteit van Berkeley hebben een nieuwe stap gezet in de ontwikkeling van kleine implanteerbare apparaten die het perifere zenuwstelsel kunnen beïnvloeden. Ze ontwikkelden de extreem kleine draadloze zenuwstimulator StimDust, waarmee veelvoorkomende aandoeningen kunnen worden behandeld. StimDust, oftewel stimulating neural dust, is niet groter dan een zandkorrel en gebruikt echoscopie om zichzelf te voeden en zenuwen te stimuleren.

Met de technologie kunnen op termijn wellicht aandoeningen zoals onregelmatige hartslag, chronische pijn, astma en zelfs epilepsie worden behandeld. De bedoeling is dat StimDust met een zo min mogelijk ingrijpende procedure in het lichaam kan worden ingebracht, waarna ziekten in real-time gemonitord en behandeld kunnen worden.

De eerste proeven met knaagdieren stemmen hoopvol, maar er is nog meer onderzoek nodig voordat dergelijke technologie ook in mensen toegepast kan (en mag) worden. Volgens een van de onderzoekers is er "ongelofelijk veel potentie" voor toepassingen in de gezondheidszorg.

Programmeerbaar geld

Sinds 2016 is de applicatie voor de Groninger Stadjerspas live. Deze speciale minimapas maakt gebruik van blockchain en geeft ruim 18.000 bijstandsgerechtigden bijvoorbeeld gratis toegang tot het zwembad. 

De Stadjerspas is een vorm van 'programmeerbaar geld' dat alleen kan worden uitgegeven als aan alle regels is voldaan. In plaats van achteraf controleren of iemand recht heeft op toegang tot het zwembad, zorgt het voor een sluitende controle vooraf. Mooi artikel: Een soort "programmeerbaar geld voor dummies".

Mijn take-aways:

-Er zijn verschillende soorten tokens: een token kan een festivalmunt zijn, de andere geeft toegang tot een concert en weer een andere het gebruik van kinderopvang. Een token is vaak een soort "Voucher". 
 -Programmeerbaar geld is geoormerkt geld en kan niet aan iets anders worden uitgegeven dan waarvoor het vooraf is geprogrammeerd. De overeenstemming is in het digitale geld geprogrammeerd. 
 -Bij programmeerbaar geld vinden alle controles vooraf, preventief dus, plaats op basis van gedigitaliseerd bewijs. 
 -Dat betekent ook dat je heel direct zaken kunt doen met anderen waar dat voorheen niet kon. De provincie kan zo direct zonnepanelen voor burgers meefinancieren. De staat kan nu direct alle scholen in Nederland van extra computers of software licenties voorzien.

Voordat zoiets realiteit is, moeten er volgens auteur Rutger Van Zuidam nog wel de nodige stappen worden gezet: "Het staat allemaal in de kinderschoenen".

Contact maken

Ik geef graag lezingen over tech-trends en over de impact van nieuwe technologie op mens, werk en samenleving. Voel je vrij om contact met me te leggen! info@jarnoduursma.nl

Jarno Duursma 0616074953 info@jarnoduursma.nl